Xã Lại Sơn còn có tên gọi Hòn Sơn hay Hòn Sơn Rái. Những năm gần đây, tiềm năng du lịch sinh thái biển được khơi dậy và trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Đây cũng là điều kiện thuận lợi để HTX Tiến Đạt phát triển mô hình nuôi cá lồng bè gắn với các dịch vụ du lịch nhất là du lịch làng bè.
Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường
Theo Ban giám đốc, HTX Tiến Đạt có 10 thành viên đều là người bản địa. Với mong muốn xây dựng được HTX du lịch làng bè vững mạnh, các thành viên đã tích cực góp vốn và vay từ các nguồn ưu đãi phục vụ sản xuất, kinh doanh.
Thực tế, hoạt động nuôi trồng thủy sản trên đảo Hòn Sơn là một trong những sinh kế truyền thống của người dân Lại Sơn. Tuy nhiên, nghề nuôi cá lồng vẫn theo hình thức cũ như: Sử dụng cá tạp làm thức ăn cho cá dẫn đến ô nhiễm môi trường nước, tác động xấu đến cảnh quan thiên nhiên.
Hơn nữa, sự tồn tại của các nhà bè, nhà nổi cũng như việc nuôi trồng thủy sản tự phát và không theo quy hoạch tồn tại từ nhiều năm nay đã và đang là trở ngại đến nhiều mặt đời sống – xã hội, gây khó khăn cho việc kiểm soát ô nhiễm nguồn nước và bảo vệ đa dạng sinh học.
![]() |
Các lồng cá được sắp xếp hợp lý để bảo đảm dòng chảy và hạn chế thất thoát khi xảy ra mưa to, gió lớn. |
Để nghề nuôi cá lồng phát triển hiệu quả, bền vững gắn với ổn định đầu ra và phục vụ phát triển du lịch, HTX Tiến Đạt đã phối hợp với các ngành chức năng để áp dụng tiêu chuẩn VietGAP vào sản xuất. Đồng thời, Ban giám đốc HTX đề ra một số giải pháp phát triển nuôi trồng thủy sản gắn với bảo vệ môi trường sinh thái bền vững như: Tăng cường công tác quản lý chất lượng cá giống và kiểm dịch cá giống nhập vào, nâng cao chất lượng nguồn thức ăn cho cá nhằm hạn chế chất thải ra môi trường nuôi và môi trường xung quanh.
Các lồng cá được sắp xếp thành từng khu cụm riêng, tạo cảnh quan thông thoáng, giúp tàu bè du lịch có thể neo đậu dễ dàng, đồng thời bảo đảm dòng chảy, hạn chế ô nhiễm môi trường.
Thay vì hướng tới mục tiêu tạo ra sản lượng cá tối đa, mô hình nuôi trồng thủy sản của HTX Tiến Đạt hướng tới phát triển thành sản phẩm du lịch để phục vụ khách đến tham quan. Chính vì vậy, thành viên phải tuân thủ quy trình nuôi theo hướng thân thiện môi trường từ việc xử lý cá giống trước khi thả, thức ăn cho cá, chăm sóc và quản lý, phòng và trị bệnh cho cá; xử lý rác thải do quá trình sản xuất… Nhờ đó, các lồng cá đều phát triển tốt, quá trình sản xuất không tác động xấu đến môi trường thiên nhiên.
Vừa tạo sinh kế, vừa thu hút khách du lịch
Khi triển khai mô hình sản xuất theo hướng bền vững, lượng khách du lịch đến tham quan cũng tăng cao hơn, đặc biệt là vào các ngày lễ, Tết. Vào tháng cao điểm mùa du lịch từ tháng 8 đến tháng 4 hàng năm, HTX đón khoảng 10.000 lượt khách/tháng. Lượng khách lớn cũng giúp đầu ra của HTX thuận lợi hơn. Do đó, ngoài việc chăm sóc đàn cá, các thành viên luôn có ý thức bảo vệ môi trường, phát triển du lịch.
Hiện, ngoài phục vụ các dịch vụ ăn uống, tham quan khu vực nuôi trồng thủy sản, HTX còn mở rộng sang dịch vụ câu cá để đáp ứng nhu cầu của du khách và tạo thêm thu nhập cho thành viên.
Thành công bước đầu của mô hình nuôi trồng thủy sản kết hợp làm du lịch của HTX Tiến Đạt cho thấy nếu có quy hoạch phù hợp, biện pháp quản lý tốt, lựa chọn đối tượng nuôi phù hợp, quy trình kỹ thuật nuôi thân thiện môi trường thì hoạt động này không những không gây ô nhiễm môi trường mà còn tạo ra sinh kế cho người dân và là điểm đến thú vị của du khách trong và ngoài nước.
![]() |
Tiềm năng du lịch ở Hòn Sơn là điều kiện thuận lợi cho HTX Tiến Đạt tiếp tục phát triển. |
Mục tiêu của HTX trong thời gian tới là sẽ tích cực kết nối với các doanh nghiệp để phát triển chuỗi nuôi trồng thủy sản. Bên cạnh đó là kết nối với các công ty du lịch mở các tour và phát triển các dịch vụ liên kết phục vụ du khách.
Theo đánh giá của ngành nông nghiệp địa phương, khi HTX Tiến Đạt được quan tâm tập trung củng cố phát triển và mở rộng quy mô hoạt động theo chuỗi giá trị bền vững, HTX sẽ tiếp tục đóng góp vào chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Thời gian tới, huyện Kiên Hải sẽ ưu tiên cho các chương trình dự án và tạo mọi điều kiện thuận lợi để HTX Tiến Đạt phát triển, từ đó giúp người dân thấy rõ lợi ích khi tham gia mô hình kinh tế tập thể.
Huyền Trang