Nằm ở độ cao trên 1.000m, xóm Phia Đén có khí hậu mát mẻ, nhiệt độ trung bình năm là 20 độ C cùng nguồn thổ nhưỡng đất đồi rừng, thuận lợi cho cây dong riềng sinh trưởng và phát triển. Loại cây này là chính là nguyên liệu làm nên đặc sản miến dong Phia Đén Cao Bằng.
Từ đặc sản truyền thống đến thương hiệu thị trường
Nổi tiếng với đặc sản miến dong truyền thống, nhưng từ lâu, việc sản xuất của người dân nơi đây chủ yếu vẫn thủ công và nhỏ lẻ ở các hộ gia đình, không đủ cung cấp cho người tiêu dùng trong tỉnh và chưa tạo dựng được chỗ đứng vững chắc trên thị trường. Sản phẩm không nhãn mác, bao bì, bị trà trộn, làm giả nhiều.
 |
|
Miến dong Phia Đén được sản xuất từ 100% bột dong riềng đỏ |
Với mong muốn xây dựng thương hiệu bằng chất lượng, đưa sản phẩm đặc sản vươn xa ra thị trường cả nước, năm 2017, anh Trần Đức Hiếu quyết định thành lập HTX Nông sản Tân Việt Á chuyên sản xuất miến dong Phia Đén với 100% từ bột dong riềng đỏ.
Để khắc phục khó khăn khi mới đi vào hoạt động, anh Hiếu đã tìm tòi, nghiên cứu và mạnh dạn đầu tư dây chuyền sản xuất miến tự động từ khâu đánh bột đến ép miến và cán sợi. Các thiết bị, dụng cụ chế biến đều được đầu tư bằng đồ inox, tính năng sử dụng hợp lý, dễ vận hành, bảo đảm an toàn lao động (ATLĐ) và dễ dàng vệ sinh trong quá trình sản xuất.
Trước đây, cách thức phơi miến truyền thống là sử dụng mỡ để bôi lên tấm phơi không cho miến dính vào phên và có mùi hôi đặc trưng của mỡ két lâu ngày trên sản phẩm. HTX đã cải tiến tấm phơi miến được bọc bằng lưới cước để bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, miến sẽ tự bong lên khi đạt độ khô cần thiết, nhưng vẫn mượt, không bị bông và xù.
Vị trí bãi phơi được bố trí ở nơi sạch sẽ, tránh tiếp xúc với các nguồn ô nhiễm khói bụi bám vào miến… Nguyên liệu phục vụ sản xuất là bột dong đỏ được thu mua từ người dân vùng Phia Đén, xã Thành Công (Nguyên Bình), nên chất lượng và hàm lượng tinh bột chiếm tỷ lệ tương đối cao.
Trong quá trình sản xuất, HTX luôn thực hiện tốt các điều kiện về ATLĐ, vệ sinh an toàn thực phẩm. Chủ đơn vị sản xuất và người lao động được trang bị kiến thức, kỹ năng về ATLĐ, chế biến thực phẩm, khám sức khỏe định kỳ. Cùng với việc sản xuất, HTX nỗ lực cải tiến mẫu mã, bao bì, nhãn mác và xây dựng thương hiệu sản phẩm.
Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu
Hiện nay, sản phẩm miến dong Phia Đén của HTX được đóng gói thành 3 loại trọng lượng (1 kg, 500 gam, 300 gam) để tiện lợi cho người tiêu dùng. Trên bao bì sản phẩm thể hiện đầy đủ thành phần, hướng dẫn sử dụng, bảo quản, mã số mã vạch, số giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm…
 |
|
Công nhân đóng gói sản phẩm miến dong tại HTX |
Trong các công đoạn làm miến, HTX đều sử dụng nguồn nước tinh khiết tự nhiên từ núi cao dẫn về nơi sản xuất. Nhân lực sản xuất chính là những người dân địa phương có kinh nghiệm làm miến lâu đời. Vì vậy, sản phẩm miến do HTX sản xuất có mùi thơm đặc trưng của dong riềng đỏ, sợi miến đẹp có màu trắng ngà vàng và trong, dai hơn, giòn hơn, vị thơm hơn, nấu không bị vữa, được người tiêu dùng ưa thích.
Để bảo đảm được lượng bột dong sản xuất miến quanh năm, HTX ký hợp đồng thu mua củ dong riềng với một số hộ dân ở vùng nguyên liệu huyện Nguyên Bình để cung cấp số lượng bột dong bảo đảm chất lượng cho HTX. Trung bình 1 tháng, sản lượng sản xuất của HTX có thể đạt 3 tấn.
Sản phẩm được tiêu thụ chủ yếu ở các thị trường Cao Bằng, Hà Nội, Vĩnh Phúc, Thanh Hóa, Ninh Bình… Nhờ đó, HTX đã tạo việc làm thường xuyên cho 6 - 7 lao động địa phương với mức thu nhập ổn định.
Chị Nông Thị Quyến, công nhân làm việc tại HTX cho biết: "HTX đã tạo điều kiện cho tôi và một số chị em trong xóm có việc làm thường xuyên, có thu nhập, góp phần ổn định cuộc sống gia đình".
Năm 2018, sản phẩm miến dong Phia Đén của HTX được UBND tỉnh Cao Bằng công nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu và được Sở Công Thương cấp giấy chứng nhận “Cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm”; Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh cấp giấy tiếp nhận bản tự công bố sản phẩm. Anh Hiếu cho biết hiện nay, HTX đang phấn đấu tăng năng suất và sản lượng để có thể đưa sản phẩm miến dong Phia Đén đến với hệ thống siêu thị, hệ thống phân phối bán lẻ trên cả nước.
Hoàng Lê