Rác thải sinh hoạt luôn là vấn đề nan giải đối với nhiều địa phương, nhất là ở vùng nông thôn. Trước những hệ lụy của rác thải với môi trường và đời sống, nhiều mô hình HTX thu gom, tái chế rác thải đã ra đời hay việc vận động người dân không dùng hoặc hạn chế sử dụng túi nilon, làm quen với làn nhựa dùng nhiều lần, túi giấy thân thiện với môi trường đã và đang là những cách làm hay góp phần giải quyết vấn đề ô nhiễm, tạo môi trường xanh - sạch - đẹp.
Giải quyết vấn đề rác thải
Chí Đám là một xã miền núi của huyện Đoan Hùng với diện tích rộng và địa hình phức tạp. Xã có Quốc lộ 2 chạy qua và đang phát triển thành một thị tứ. Trên địa bàn xã có nhiều nhà hàng, quán ăn, chợ thị tứ, bệnh viện nên việc thu gom, xử lý rác thải là vấn đề nan giải của địa phương. Trước thực trạng này, HTX vệ sinh môi trường xã Chí Đám ra đời và được người dân đồng tình ủng hộ. Đến nay, HTX đã duy trì và hoạt động hiệu quả các công việc như: Đảm nhiệm vệ sinh môi trường khu công cộng, quản lý trồng hoa, cây xanh các cơ quan, trường học…
 |
|
Mô hình thu gom rác thải của HTX Hùng Long (Ảnh: Internet) |
Về vấn đề xử lý rác thải, ban đầu, HTX làm theo phương pháp chôn lấp nhưng thấy tốn kém và ảnh hưởng đến nguồn nước, tốn diện tích đất. Sau đó, HTX áp dụng phương pháp đốt. Tuy nhiên, phương pháp này thải vào môi trường một lượng khí thải rất độc hại. Trăn trở về điều đó, ông Trần Ngọc Bình, Giám đốc HTX đã nghiên cứu về phương pháp đốt dựa trên những lò đốt rác thải y tế của các bệnh viện.
Theo phương pháp này, sau khi được đốt lần 1 trên lò, các khí như CO, CO2 sẽ được vòi phun mù CaCO3 hấp thu hoàn toàn. Đặc biệt, lò đốt và buồng xử lý đều xây dựng khép kín nên không ô nhiễm môi trường, các hộp thùng công ten nơ được tận dụng làm buồng chứa khói để dễ vận chuyển và lắp đặt.
Cũng tại huyện Đoan Hùng, HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Hùng Long vốn hoạt động với ngành nghề cung cấp thuốc thú y và thuốc bảo vệ thực vật cho nhân dân, nhưng để đáp ứng nhu cầu giải quyết vấn đề rác thải sinh hoạt, bảo đảm môi trường tại địa phương, HTX đã đăng ký thành lập tổ thu gom, xử lý rác thải và được chính quyền địa phương chấp thuận, người dân đồng tình hưởng ứng.
HTX quy định thu lệ phí 5.000 đồng/người/tháng đối với hộ nông nghiệp, từ 50.000 - 100.000 đồng/tháng đối với các hộ kinh doanh nhỏ và 200.000 - 300.000 đồng đối với các tổ chức doanh nghiệp và đơn vị hành chính. Để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và người tham gia thu gom rác, HTX đã bố trí 58 điểm quy định để rác tại tất cả các khu dân cư có cắm biển chỉ dẫn.
Vào các ngày thứ Hai, Tư, Sáu, HTX cho xe chở rác về khu vực xã đã quy hoạch để xử lý. Khu xử lý rác thải tập trung được UBND xã quy hoạch với diện tích 2ha. Do nguồn kinh phí còn hạn hẹp nên trước mắt HTX cho đào hố để chôn lấp với khối lượng khoảng 300m3. Trước khi chôn lấp, rác được phân loại và phun thuốc khử trùng theo đúng quy trình để bảo đảm không gây ô nhiễm nguồn nước và môi trường không khí ra xung quanh.
Vì sự phát triển bền vững
Tại HTX Rau an toàn Tứ Xã (huyện Lâm Thao), thay vì sử dụng túi nilon để đóng gói nông sản như trước kia, hiện nay nhiều loại rau, củ đã được bọc bằng lá chuối. Ông Nguyễn Văn Nghĩa - Giám đốc HTX cho biết: “Nếu sử dụng 100% túi nilon để gói rau, củ, quả sẽ lãng phí một lượng túi rất lớn mỗi ngày. Do đó, đối với một số loại rau thơm, rau gia vị kích thước nhỏ, HTX sử dụng lá chuối để gói bọc nhằm giảm thiểu lượng túi nilon".
 |
|
HTX Rau an toàn Tứ Xã gói nông sản bằng lá chuối thay cho túi nilon (Ảnh: Internet) |
Đây cũng là nguồn nguyên liệu sẵn có tại vùng nông thôn. Mặc dù khi sử dụng lá chuối sẽ tăng về chi phí sản xuất và thời gian gói sản phẩm, nhưng lại mang đến lợi ích lâu dài nhằm đảm bảo môi trường sống.
Có thể thấy, kinh tế hợp tác, HTX là một thành phần quan trọng đóng góp chung cho sự phát triển kinh tế và tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân. Sự phát triển của kinh tế không tránh khỏi nảy sinh ra các vấn đề nóng là rác thải, ô nhiễm...
Chính vì vậy, các mô hình HTX nói trên rất chú trọng bảo vệ môi trường song song với nhiệm vụ sản xuất, phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững. Đây là những cách làm cần được nhân rộng và phát huy trong việc vận động nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh vì môi trường vì sức khỏe của con người và sự phát triển bền vững của toàn xã hội.
Khánh Toàn