Bản Tùy vốn là vùng đất thích hợp cho phát triển cho các loại cây nông nghiệp nhưng tìm được loại cây cho giá trị kinh tế cao thì không phải người dân nào cũng biết. Qua nhiều lần thử nghiệm, HTX bản Tùy quyết định lựa chọn nghệ là cây trồng chủ lực.
Gắn canh tác với bảo vệ môi trường
HTX tập trung nghiên cứu kỹ thuật chăm sóc loại cây này. Để mang lại giá trị tối ưu, HTX chú trọng lựa chọn giống chất lượng, trong đó có hai giống chính được ưu tiên là nghệ xoắn tằm và nghệ đen. Song song với đó, HTX kêu gọi thành viên dồn đất canh tác tạo thành cánh đồng lớn nhằm thuận tiện cho quá trình chăm sóc, thu hoạch.
Quá trình sản xuất, HTX vẫn tuân thủ theo quy trình sản xuất và đảm bảo các biện pháp canh tác an toàn, chú trọng sử dụng các chế phẩm sinh học để chăm sóc nghệ, dùng phân hữu cơ thay cho phân bón hoá học, không sử dụng thuốc trừ sâu. Việc này giúp cải tạo đất, bảo vệ môi trường đồng thời cây nghệ hấp thụ được chất dinh dưỡng, nâng cao năng suất, chất lượng.
![]() |
Cây nghệ được HTX đứng ra thu mua để hỗ trợ người dân mở rộng đầu ra. |
Cây nghệ được trồng từ tháng 2- 3 dương lịch và sau khoảng 8-9 tháng cho thu hoạch. Loài cây này có đặc tính miễn dịch tốt đối với mọi loại sâu bệnh nên suốt trong quá trình sinh trưởng, HTX hầu như không phải sử dụng bất cứ loại hóa chất bảo vệ thực vật nào.
Tham gia HTX, thành viên được hỗ trợ 100% giống, phân bón và được tư vấn cách trồng, chăm sóc nghệ đúng quy trình kỹ thuật. Điều khiến các hộ dân yên tâm, vui mừng hơn cả là khi thu hoạch, toàn bộ số củ nghệ sẽ được HTX thu mua với mức giá hợp lý để xuất đi một số nơi hoặc HTX kết hợp với chế biến.
Nhờ khí hậu thổ nhưỡng phù hợp nên cây phát triển tốt, không có hiện tượng bị sâu bệnh, cuối vụ HTX cũng thu được trung bình 25-27 tấn củ nghệ tươi/ha. Hiện tại, HTX đã liên kết bán sản phẩm củ nghệ tươi cho một số HTX chế biến tinh bột nghệ trong tỉnh không để tình trạng nông sản làm ra bị tồn đọng.
Phủ xanh đồi núi
Từ kết quả ban đầu đã tiếp thêm động lực cho các thành viên HTX mở rộng sản xuất kinh doanh. Ngoài diện tích đất hiện có, HTX thuê đất để trồng thêm 4ha nghệ và triển khai trồng 5 ha chuối (giống chuối tiêu hồng).
Bà Nguyễn Thị Nhung, Giám đốc HTX cho biết để phát triển theo hướng nông nghiệp bền vững, HTX phải nghiên cứu thị trường, tìm hiểu các loại cây nông nghiệp có giá trị kinh tế và có sức tiêu thụ lớn, được biết giống chuối tiêu hồng có đặc điểm cây to khỏe, dễ thích nghi với thời tiết, có giá trị dinh dưỡng và hiệu quả kinh tế cao nên HTX lựa chọn để phát triển.
Theo các thành viên, muốn chuối có mẫu mã đẹp, chất lượng tốt, bán giá cao phải thường xuyên giữ ẩm, tỉa bỏ bớt cây con và chỉ giữ lại mỗi gốc cây khỏe mạnh để thay thế cây mẹ. Khi chuối ra buồng 20 ngày, HTX tiến hành bọc buồng, một đầu buộc kín vào cuống buồng, đầu bên dưới để hở. Túi ni lông giúp che sương lạnh, tránh gió đông bắc làm thâm quả, tránh côn trùng châm đốt quả, gây xấu mã và cũng hạn chế phải dùng thuốc bảo vệ thực vật.
![]() |
Chuối tiêu hồng đang giúp người dân bản Tùy nâng cao thu nhập. |
HTX cũng ứng dụng khoa học vào sản xuất để cây cho thu hoạch đúng thời điểm Tết Nguyên đán sẽ làm tăng giá trị hàng hóa, nhưng luôn đảm bảo chất lượng sản phẩm nông sản sạch, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.
Hiện tại, HTX đang có 7.000 gốc chuối. Đầu ra không bó hẹp trong tỉnh mà được mở rộng ra các tỉnh như Hà Nam, Hải Phòng, Hưng Yên…
Trước đây, cũng trên diện tích đất của mình bà con trồng các loại rau màu như ngô, khoai nên thu nhập rất thấp so với trồng nghệ và trồng chuối hàng hóa.
Nguyên nhân một phần vì bà con sản xuất theo hộ cá thể, nhỏ lẻ, manh mún, làm theo thói quen, không áp dụng khoa học vào sản xuất, chưa chú trọng bảo vệ môi trường nên đất đai bị cằn cỗi.
Khi vào HTX, người dân được nâng cao kỹ năng cải tạo đất, sử dụng phân, thuốc theo nguyên tắc “4 đúng” nên giá trị kinh tế và môi trường được nâng lên.
Từ kết quả đó cho thấy vai trò của HTX nông nghiệp đã mở ra hướng đi mới cho bà con nông dân là thành viên HTX, việc thành lập các HTX kiểu mới như HTX Nông lâm nghiệp Bản Tùy vừa làm tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm hàng hóa; vừa giúp các thành viên HTX nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong sản xuất, kinh doanh.
Bên cạnh đó, liên kết sản xuất hàng hóa trên quy mô lớn còn giúp phủ xanh những đồi núi trọc, hạn chế tình trạng xói mòn, rửa trôi đất vào mùa mưa, lũ.
Như Yến