Trong đơn kiến nghị của mình, Vinasun "tố" 3 nội dung được cho là chứa nhiều khuất tất trong đề án thí điểm ứng dụng taxi công nghệ Grab-Uber.
Doanh nghiệp tố: Hệ lụy nghiêm trọng
Cụ thể, doanh nghiệp này cho rằng Quyết định số 24 ngày 7/1/2016 cho phép triển khai thí điểm hình thức vận tải hợp đồng điện tử của Bộ GTVT có sai phạm nghiêm trọng trong quá trình thẩm định, phê duyệt đề án, để lại nhiều hệ lụy, hậu quả nghiêm trọng.
Thứ nhất là việc Bộ GTVT đã phớt lờ những cảnh báo của Sở GTVT Hà Nội và Tp.HCM về tình trạng gia tăng lượng xe, gây ùn tắc giao thông và tình trạng không kiểm soát được các phương tiện vận tải.
Theo Vinasun, hai hãng Grab-Uber liên tục thực hiện chương trình khuyến mãi, thưởng tài xế để chiêu mộ lái xe; đồng thời liên kết với các ngân hàng để giúp lái xe có tiền mua xe tham gia mạng lưới, những động thái cạnh tranh không lành mạnh.
Sau khi cho các tài xế vay tiền mua xe, hai hãng này đã tiến hành siết thưởng lái xe, tăng phí sử dụng phần mềm từ 20% lên 25% và hiện tại là 28%. Tăng phí nhưng các tài xế vẫn không thể dừng mà vẫn phải chạy xe để kiếm sống và trả nợ ngân hàng.
Điều này khiến các công ty taxi chính thống bị giảm số lượng khách, giảm đầu xe…, làm ăn giảm sút.
Chưa kể, việc cho phép thí điểm mô hình taxi công nghệ đang khiến dịch vụ hợp tác xã "giấy" – những hợp tác xã chỉ hoạt động trên danh nghĩa để cung cấp tài xế cho Grab, Uber theo Quyết định 24 – tăng mất kiểm soát.
Vinasun cho biết chỉ trong vòng 2 năm, hàng loạt hợp tác xã được dựng lên để hợp thức hóa yêu cầu kể trên.
Hệ lụy thứ hai, theo Vinasun, là tình trạng Nhà nước thất thu thuế, bởi trong vòng hai năm hoạt động, đã có khoảng 50.000 xe ô tô dưới 9 chỗ tham gia vào Grab-Uber nhưng số tiền thuế của hai hãng kể trên và các hợp tác xã lại rất ít.
Cụ thể, giai đoạn năm 2014-2016, Grab có doanh thu 1.755 tỷ đồng theo số liệu của Tổng cục Thuế nhưng chỉ nộp 9,5 tỷ đồng – bằng 1/130 số thuế mà Vinasun đóng góp trong cùng thời gian.
Ngoài lỗ hổng về thuế, theo Vinasun, sự có mặt của Grab, Uber kéo theo hệ lụy là đẩy doanh nghiệp Việt đến bên bờ vực phá sản, không đủ khả năng đóng thuế, thực hiện nghĩa vụ chính sách với người lao động; gây áp lực lên giao thông, hạ tầng, tiềm ẩn nhiều về nguy cơ an ninh trật tự, an toàn xã hội.
Bên cạnh đó, Vinasun cho rằng việc gia hạn thí điểm đề án cùng với việc không xem Grab- Uber là doanh nghiệp kinh doanh vận tải, hay việc trình duyệt, thẩm định, báo cáo Chính phủ của Bộ GTVT cũng có nhiều khuất tất cần được làm rõ.
![]() |
Trong vòng hai năm hoạt động, đã có khoảng 50.000 xe ô tô dưới 9 chỗ tham gia vào Grab-Uber |
Bộ GTVT: Phù hợp với luật hiện hành
Tuy nhiên, Bộ GTVT phủ nhận ý kiến này của Vinasun, đồng thời cho biết đã nhiều lần trả lời và làm rõ quy trình ban hành quyết định trên, khẳng định việc thí điểm phù hợp với Luật Giao thông đường bộ, Luật Giao dịch điện tử và Luật Dân sự.
Bộ GTVT bác ý kiến của Vinasun cho rằng chương trình thí điểm tạo hệ luỵ ra đời các hợp tác xã "giấy" để lách luật và khẳng định quy định này phù hợp trong quản lý vận tải và quản lý thuế, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể.
Bộ GTVT cũng phủ nhận các cáo buộc về hệ lụy thất thoát thuế, an toàn giao thông, áp lực cho hạ tầng giao thông.
Không những thế, Bộ GTVT còn cho rằng việc triển khai thí điểm góp phần giảm được phương tiện chạy rỗng trên đường, tránh hiện tượng nhiều xe đón một khách qua đó giảm áp lực giao thông, chi phí xã hội.
Bộ cũng bác bỏ quan điểm cho rằng có khuất tất trong việc gia hạn thí điểm đề án và có ý kiến nói Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đang "đơn thương độc mã", khẳng định lãnh đạo bộ là một tập thể đoàn kết và thực hiện đúng chức trách nhiệm vụ được giao.
Bộ GTVT cũng lưu ý, việc ứng dụng thí điểm đối với xe kinh doanh vận tải khách theo hợp đồng là một tất yếu, phù hợp với chỉ đạo của Chính phủ trong quá trình thực hiện cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Tuy nhiên, Bộ GTVT cũng thừa nhận loại hình vận chuyển công nghệ này có cả ưu điểm lẫn nhược điểm.
Ví dụ điển hình là việc chấp hành quy định, hướng dẫn của một số đơn vị tham gia thí điểm, cụ thể ở đây là Grab và Uber còn chưa nghiêm; không có phù hiệu hợp đồng; ký hợp đồng với đơn vị cung cấp phần mềm không phù hợp với quy định, không thực hiện nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước…
Hồng Nhung