Trong bối cảnh hiện nay, sự yếu kém kéo dài của khu vực HTX qua nhiều đánh giá đều chỉ ra một trong những nguyên nhân cơ bản là do vai trò chính quyền mờ nhạt. HTX chỉ phát triển ở nơi nào được chính quyền quan tâm. Còn ngược lại, HTX lâm cảnh khó khăn. Thực tế đó đã được minh chứng ở xã Yên Hòa, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình.
Chủ tịch xã với HTX
Tại hội chợ HTX toàn quốc vừa qua ở Hà Nội, thật hiếm bắt gặp hình ảnh một ông Chủ tịch xã đội nắng, đội mưa, đêm ngày theo sát gian hàng của HTX. Đó là ông Phạm Văn Ngân - Chủ tịch UBND xã Yên Hòa, một lãnh đạo ở xã thuần nông biết chăm lo phát triển HTX vì kinh tế người dân.
Gặp lại phóng viên mới đây, ông Phạm Văn Ngân cho biết trong điều hành xây dựng nông thôn mới, một trong các tiêu chí quan trọng nhất, khó nhất ở xã Yên Hòa là tiêu chí 13 - HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực.
Dù ở xã có 3 HTX nông nghiệp kiểu cũ, nhưng hoạt động hình thức, nên chính quyền xã luôn trăn trở tìm cách thành lập mới mô hình HTX kiểu mới. HTX đó phải thực chất, hoạt động vì mục tiêu nâng cao lợi ích thành viên HTX.
Ông Phạm Văn Ngân nói: "Tôi và Đảng ủy xã đi thăm nhiều nơi, thấy rằng nếu làm kiểu Tổ hợp tác thì nhỏ bé quá, lại chưa phải pháp nhân. Nhờ tư vấn của Liên minh HTX tỉnh, cấp ủy chính quyền xã ủng hộ việc thành lập mới HTX Cây con đặc sản Yên Hòa. Nhưng vì làm HTX rất khó, lại là mô hình kinh tế gắn với đời sống cộng đồng người dân, nên cần có sự hỗ trợ quan tâm của chính quyền xã, nếu không HTX "tan ngay" sau vài tháng ra đời".
Từ sự quan tâm đó của cấp xã, ngày 18/1/2018, HTX Cây con đặc sản an toàn Yên Hòa tiến hành đại hội thành lập, với 19 thành viên sáng lập, tổng số vốn điều lệ 86 triệu đồng, ngành nghề chủ đạo nuôi trồng, chế biến và tiêu thụ loài cá đặc sản Chạch sụn, ngoài ra còn một số rau quả an toàn khác.
 |
|
Sản phẩm "Chạch sụn kho niêu đất" thành thương hiệu của HTX Cây con đặc sản Yên Hòa |
HTX khởi động thuận lợi
Theo báo cáo, chỉ gần 6 tháng hoạt động, HTX đã kết nạp 35 thành viên, nâng tổng số lên 54 thành viên, với tổng vốn góp 156 triệu đồng. Trong đó, 28 thành viên nuôi cá Chạch sụn trên diện tích mặt nước 8ha, 7 thành viên trồng 2ha rau rút, rau cần và 19 thành viên trồng 15ha cây chuối Tây Thái Lan.
Qua đợt khảo sát đầu năm, HTX Cây con đặc sản an toàn Yên Hòa được Liên minh HTX Việt Nam lựa chọn, nằm trong top các HTX ở tỉnh Ninh Bình được tư vấn hỗ trợ xây dựng HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị.
Ông Mai Quang Kìn - Chủ tịch HĐQT HTX Yên Hòa, cho biết đối với cá Chạch sụn, HTX đứng ra cung ứng tất cả cám, thuốc, vật tư, hỗ trợ kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm cao hơn giá mua của thương lái tự do. Với rau rút, rau cần, chuối Tây Thái Lan, HTX xã đang đẩy mạnh tiếp thị, tìm kiếm đầu mối tiêu thụ ổn định
Ngoài ra, HTX đã trực tiếp đứng ra cung ứng các loại giống cây ăn quả chất lượng, có nguồn gốc xuất xứ và hạt giống rau các loại để phục vụ thành viên và người dân.
Ông Kìn cho biết trong năm đầu tiên hoạt động này, HTX đặt mục tiêu tăng lên 150 thành viên, tăng vốn điều lệ lên trên 350 triệu đồng và phấn đấu doanh thu năm đạt 30,4 tỷ đồng.
Riêng về sản phẩm đặc sản cá Chạch sụn, hiện HTX đã ký hợp đồng với công ty Thỉnh Ca (Nam Định) bao tiêu toàn bộ sản phẩm, phấn đấu sản lượng tiêu thụ năm 2018 đạt 190 tấn. Năm ngoái, doanh nghiệp này từng bao tiêu hơn 7 tấn Chạch của 4 hộ nuôi cá ở Yên Hòa và xuất sang Trung Quốc.
Chủ tịch xã Phạm Văn Ngân vui mừng cho biết thêm tại hội chợ HTX toàn quốc mới đây ở Hà Nội, đặc sản cá Chạch sụn các loại tươi, đông lạnh, Chạch sụn kho niêu đất… đều bán rất chạy. Món ăn trong niêu đất "Chạch sụn kho rau răm" đạt giải Ba hội thi nấu ăn giỏi của ngành Du lịch Ninh Bình năm 2018.
Chạch sụn là giống nuôi thủy sản mới thuần ở Việt Nam, hiện có nhiều mối hàng, nhà hàng, khách sạn tìm đến xã Yên Hòa liên hệ mua hàng.
HTX đang liên hệ đăng ký bản quyền với Cục Sở hữu trí tuệ, đồng thời đa dạng hóa sản phẩm Chạch sấy, Chạch đông lạnh, chú trọng xây dựng thương hiệu món "Cá Chạch kho niêu đất" để cung ứng ra thị trường.
Lưu Đoàn