Tại cuộc họp của Thường trực VCA về công tác xây dựng mô hình HTX sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị năm 2020, kế hoạch triển khai năm 2021 và những năm tiếp theo được tổ chức sáng 29/7, một lần nữa Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo lại yêu cầu các đơn vị chức năng khẩn trương triển khai mục tiêu này.
Đòn bẩy thúc đẩy liên kết
Trên thực tế, ngay từ đầu năm 2020, các đơn vị của VCA đã "bắt tay" triển khai và phối hợp với Liên minh HTX các địa phương triển khai chương trình này. Đến nay, đã đạt được một số kết quả ban đầu.
Đơn cử như trường hợp HTX dịch vụ nông nghiệp Thuận Tiến, Ấp 5, xã Gáo Giồng, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp. Năm 2015, HTX chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012, đồng thời lúc này HTX cũng được chọn là 1 trong những HTX đi đầu trong thực hiện dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững VnSAT.
![]() |
Vận hành thử nghiệm máy tách màu tại Lễ bàn giao máy móc, thiết bị hỗ trợ xây dựng mô hình HTX sản xuất, kinh doanh theo chuỗi giá trị tại HTX Nông nghiệp dịch vụ Công bằng Ea Tu. |
Nhờ sản xuất theo hướng an toàn, HTX đã kết nối tiêu thụ đầu ra cho sản phẩm lúa của thành viên. Đã có 2/3 trong tổng diện tích 960 ha của HTX đã được các công ty, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh liên kết bao tiêu đầu ra.
Tuy nhiên, năng suất và chất lượng sản phẩm lúa an toàn của HTX Thuận Tiến còn hạn chế, hệ thống tưới tiêu là nhân tố kỹ thuật quan trọng trong quá trình sản xuất chưa đảm bảo được lượng nước tối ưu trước tình hình biến đổi khí hậu. Thương hiệu, logo của HTX nhằm truy xuất nguồn gốc sản phẩm chưa được đầu tư dẫn tới sản phẩm khó tiếp cận người tiêu dùng, khó đáp ứng nhu cầu trong nước và thị trường xuất khẩu.
Ông Vũ Quang Phong, Tổng Giám đốc Trung tâm xúc tiến Thương mại và Đầu tư trực thuộc VCA, đơn vị được giao hỗ trợ HTX Thuận Tiến xây dựng mô hình HTX sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị cho biết: “Đơn vị đã khảo sát, tư vấn để từng bước hỗ trợ cho HTX đầu tư thêm trang thiết bị sản xuất, xây dựng logo thương hiệu, hỗ trợ các hoạt động xúc tiến thương mại, phát triển thị trường tiêu thụ, giúp HTX gắn kết chuỗi giá trị bền vững nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của HTX để tăng sản lượng, doanh thu, lợi nhuận cho HTX, cải thiện thu nhập cho thành viên HTX, tạo ra sản phẩm chất lượng cao đáp ứng nhu cầu thị trường”.
Đẩy nhanh tiến độ hỗ trợ các mô hình
Cũng phải nói thêm, những năm gần đây, VCA đã thực hiện hỗ trợ các HTX trong cả nước xây dựng mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị thành công và mang lại hiệu quả thiết thực. Cụ thể, xây dựng 63 mô hình tại 62 tỉnh, thành phố, 8 mô hình HTX được nhận chuyển giao công nghệ từ đề tài khoa học công nghệ. Ngoài ra, còn có hơn 600 mô hình chuỗi giá trị do Liên minh HTX các tỉnh, thành phố phối hợp triển khai xây dựng.
Chẳng hạn như mô hình của HTX Bò sữa Evergrowth (Sóc Trăng) đã xây dựng thành công và đưa vào hoạt động nhà máy trộn thức ăn tinh cho bò sữa; HTX sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Thắng Thủy (Hải Phòng) tổ chức ký kết các hợp đồng cung ứng và bao tiêu sản phẩm nông nghiệp cho nhân dân địa phương bằng việc cung ứng giống, phân bón, thuốc BVTV giúp nhân dân yên tâm sản xuất.
![]() |
Nhờ máy tách màu, HTX Nông nghiệp dịch vụ Công bằng Ea Tu sản xuất cà phê đặc sản từ 100% quả chín. |
Ông Nguyễn Đình Long, Tổng Giám đốc Trung tâm Các chương trình Kinh tế xã hội thuộc VCA nói rằng, khi tham gia chuỗi giá trị, chi phí sản xuất, kinh doanh của các HTX đã giảm từ 5 - 7%, doanh thu tăng thêm 15 - 20%, lợi nhuận cao hơn từ 10 - 12%, mang lại nhiều lợi ích cho các thành viên trong HTX. Từ đó, đóng góp thiết thực vào mục tiêu giảm nghèo, từng bước nâng cao đời sống cho người nông dân trong xây dựng nông thôn mới tại các địa phương.
"Những mô hình tiêu biểu này cần được triển khai nhận rộng để lan toả ra các địa phương trong cả nước”, ông Long nhấn mạnh.
Một khảo sát của VCA cho thấy, cả nước hiện có khoảng 1.580 HTX sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị. Hầu hết các HTX này đã áp dụng công nghệ cao, tiêu chuẩn sản xuất an toàn, ký kết tiêu thụ sản phẩm dài hạn với tổ chức, doanh nghiệp. Tuy nhiên, thực tế số lượng HTX sản xuất, kinh doanh chưa gắn với chuỗi giá trị vẫn còn nhiều.
Để hiện thực hoá việc hỗ trợ xây dựng 200 mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực quốc gia, vùng, địa phương trong năm 2020 theo đúng kế hoạch như đã nói trên. Ngay từ đầu năm nay, Thường trực VCA đã giao cho các đơn vị trực thuộc là Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư; Trung tâm Khoa học Công nghệ và Môi trường; Quỹ Hỗ trợ Phát triển HTX; Trường Bồi dưỡng cán bộ; Ban Chính sách và Phát triển HTX; Ban Kế hoạch hỗ trợ phối hợp với Liên minh HTX các tỉnh, thành phố khảo sát, đánh giá và lập kế hoạch định hướng, hỗ trợ phát triển HTX sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị.
Theo Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo, việc hỗ trợ các mô hình sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị đã được Ban Chấp hành VCA đưa vào Nghị quyết và kế hoạch triển khai của từng năm. Do vậy, ông yêu cầu các đơn vị cần sớm hoàn thiện việc khảo sát, đánh giá, lập kế hoạch trình Thường trực xem xét, phê duyệt để hỗ trợ cho các HTX càng sớm, càng hiệu quả nhanh.
Phạm Duy