Ngày 15/3, Đoàn công tác hỗ trợ HTX vùng Đông Bắc của Liên minh HTX Việt Nam đã tới khảo sát HTX Nông lâm nghiệp Hợp Thành, 1 trong 3 HTX nằm trên địa bàn xã Tân Thành.
Cơ sở “chưa ngấm” chủ trương
Xã Tân Thành thuộc diện xã vùng núi đặc biệt khó khăn, đất tự nhiên rộng trên 50km2. Xã có tới 70% hộ nông nghiệp, đang làm 946ha cam sành, 138ha chè, 423ha lúa, 51ha mía...
Hiện HTX Hợp Thành (xã Tân Thành) hoạt động 6 dịch vụ sản xuất, gồm thủy lợi, làm đất, cung ứng giống vật tư phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, hàng nông sản, thức ăn chăn nuôi thú y… và còn đăng ký ngành nghề xây dựng dân dụng, giao thông nông thôn.
Ở vùng chủ lực “Cam sành Hàm Yên”, song HTX này lại mày mò làm cây ớt xuất khẩu. Năm qua, HTX trồng 3,6ha ớt, sản lượng 25,58 tấn ớt bán cho công ty TNHH Hoàng Hà (Vĩnh Phúc), đạt doanh thu 243 triệu đồng… Ngoài ra, HTX tổ chức dịch vụ thủy lợi với kinh phí 286 triệu đồng Nhà nước hỗ trợ và làm các dịch vụ khác đạt doanh thu 2,05 tỷ đồng.
Phát sinh rất bất ngờ, dù văn bản gửi xuống cơ sở nhiều ngày nay, nhưng các cấp ngành và HTX ở xã Tân Thành “chưa ngấm”, chưa nhận thức đầy đủ chủ trương tổng thể hỗ trợ xây dựng HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị của Liên minh HTX Việt Nam.
Thế nên, Giám đốc HTX Hợp Thành - ông Dương Mạnh Hà, chỉ đề xuất trên hỗ trợ HTX mua 2 máy tắc-tơ để vận chuyển vật tư, phân bón và các nông sản phẩm HTX (?) Sự chậm trễ đáng trách nữa, dù HTX nói từ lâu đã tổ chức lại theo Luật HTX 2012, nhưng hiện vẫn chưa hoàn thiện thủ tục pháp lý, chưa có đăng ký kinh doanh…
Ông Đồng Mạnh Cường - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Tuyên Quang, trăn trở nói: “HTX cần suy nghĩ đội ngũ cán bộ có đủ sức chèo lái HTX thời hội nhập không. Vấn đề ở HTX không chỉ là thiếu 2 cái máy, mà cần nghiên cứu và đề xuất Liên minh HTX các cấp phương án tổng thể hỗ trợ HTX, phải dày công chuẩn bị phương án hoạt động khả thi và thuyết phục, từ đó mới huy động các nguồn lực thành viên HTX và sự hỗ trợ từ bên ngoài”.
![]() |
Đoàn công tác làm việc với HTX Hợp Thành
Cần nâng cao trình độ cán bộ
Ông Đỗ Hữu Ngọc - Phó chủ tịch UBND xã Tân Thành, cho biết xã mới nhận được văn bản của trên, chưa kịp nghiên cứu đầy đủ chủ trương hỗ trợ xây dựng mô hình HTX kiểu mới của Liên minh HTX Việt Nam. Chính quyền xã rất phấn khởi khi có HTX Nông lâm nghiệp Hợp Thành được chọn làm điểm hỗ trợ phát triển HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị, rất mong Liên minh HTX các cấp quan tâm hơn.
Thực trạng sản xuất ở xã Tân Thành là các hộ vẫn “tự bơi”, HTX chưa phát huy vai trò và rất cần được nghiên cứu hỗ trợ để bứt phá và phát triển. Xã có hơn 900ha cam đã quy hoạch, đất đốc, đường vận chuyển vào vùng cam mới làm được mấy km, còn lại đường vẫn hoang sơ, mưa xuống rất khó đi, không bảo đảm vận chuyển cam sản phẩm. Ngoài ra, còn 216ha đất lúa, tiến độ làm đất chậm, cần cơ giới hóa…
Theo ông Đỗ Hữu Ngọc, vấn đề của cả 3 HTX ở xã Tân Thành là trình độ cán bộ HTX ở mặt bằng thấp, cần đào tạo lại và trẻ hóa. Hầu hết cán bộ không có bằng cấp, chỉ đơn thuần điều hành HTX theo kinh nghiệm và uy tín. Như thế, không thể đáp ứng được đòi hỏi điều hành HTX giai đoạn mới.
Giám đốc HTX Hợp Thành - ông Dương Mạnh Hà, nói như phân trần: “HTX từ lâu trăn trở, vì tự mình trả lương mình. HTX mày mò ký với công ty TNHH Hoàng Hà làm chuỗi liên kết ớt, thu nhập gấp 4 - 5 lần lúa, mà chỉ làm trong vòng 4 tháng... Hôm nay nghe phân tích và tư vấn của đoàn công tác, HTX mới hiểu hết chủ trương trên hỗ trợ HTX xây dựng chuỗi sản xuất từ A - Z...”.
Ông Nguyễn Mạnh Cường - Viện trưởng Viện Phát triển KTHT, cho biết, qua khảo sát kỹ thực tế HTX so với mục tiêu chương trình đợt này của Liên minh HTX Việt Nam thì chưa rõ nhu cầu hỗ trợ. HTX Hợp Thành hoạt động đa ngành nghề, cái gì cũng có, nhưng chưa rõ cây con gì chủ lực. Vấn đề là các cấp ở huyện, ở xã và các HTX cần xác định rõ định hướng sản xuất theo chỉ đạo của tỉnh, của huyện. Đây là vùng cam, hiện đang xây dựng thương hiệu “Cam sành Hàm Yên”, thì nhất định phải xác định xây dựng chuỗi giá trị cam.
Ông Nguyễn Mạnh Cường cho rằng: “Theo nhu cầu của cơ sở, huyện Hàm Yên có 30 HTX, nên Liên minh HTX tỉnh phối hợp với huyện và các HTX, xây dựng chương tình đào tạo, đào tạo lại cán bộ HTX. Theo đó, mỗi HTX chọn 5 cán bộ của 30 HTX trên địa bàn và đây là việc có thể làm ngay. Việc tìm hiểu chuỗi giá trị cam là cả quá trình, cần từng bước khảo sát, trong khả năng chương trình Liên minh HTX Việt Nam hỗ trợ quảng bá”.
Lưu Đoàn