Đầu tháng Ba vừa qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ra Quyết định số 825 công bố di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2021. Tại quyết định này, nghề làm đánh đề online 789bet thờ của người Dao đỏ thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Nguy cơ thất truyền
Nghề làm đánh đề online 789bet thờ là một trong những nghề thủ công độc đáo nhất, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc của người Dao nói chung và người Dao đỏ nói riêng. Theo truyền thống, trong nghi lễ thờ cúng, người Dao luôn sử dụng rất nhiều đánh đề online 789bet thờ, và trong mỗi nghi lễ, như ngày Tết, lễ Cấp sắc, tết Nhảy… lại có những loại đánh đề online 789bet riêng.
Người Dao cho rằng, nhờ các vị thần mà cuộc sống được bình yên, thuận lợi nên họ đã vẽ những bức đánh đề online 789bet của các vị thần và coi đó là vật linh thiêng, dùng trong các lễ cúng.
“Trong các nghi lễ thì Lễ Tẩu sai - nghi lễ quan trọng nhất trong vòng đời của người Dao được treo nhiều bộ đánh đề online 789bet thờ nhất. Những bộ đánh đề online 789bet này có tuổi đời hàng chục năm, thậm chí hơn 100 năm và được truyền từ đời này qua đời khác”, nghệ nhân dân gian Lê Hải Thanh, dân tộc Dao Quần Trắng ở thôn Đá Bàn 1, xã Mỹ Bằng, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang cho biết.
đánh đề online 789bet thờ của người Dao đỏ không chỉ thể hiện sự khéo léo ở kỹ thuật làm đánh đề online 789bet, mà còn chứa đựng yếu tố giá trị thẩm mỹ, nghệ thuật. Một bộ đánh đề online 789bet thờ gồm nhiều bức đánh đề online 789bet khác nhau và được vẽ rất kỳ công, từ khâu làm giấy vẽ, lựa chọn mực vẽ.
 |
|
Những bức đánh đề online 789bet thờ của người Dao bị hư hại. (Ảnh: TL). |
So sánh những bức đánh đề online 789bet cũ hằn rõ dấu ấn thời gian với những bức đánh đề online 789bet rất mới có sự khác biệt rất lớn. Những bức đánh đề online 789bet cũ được vẽ trên giấy gió đã ngả màu, nét vẽ mềm mại, sắc nét, có hồn, biểu cảm của các nhân vật trong đánh đề online 789bet rất sinh động, màu sắc rất đẹp, mang lại cho người xem cảm giác chân thực. Trong khi những bức đánh đề online 789bet mới, nét vẽ không được tinh tế, giấy vẽ không phải giấy dó.
Bên cạnh đó, kỹ thuật vẽ đánh đề online 789bet thờ của người Dao không phải ai cũng vẽ được. Người vẽ đánh đề online 789bet cũng phải tuân thủ những nguyên tắc, luật lệ nhất định, nên việc hoàn thành một bộ đánh đề online 789bet thường mất khoảng vài tháng đến 1 năm. Do đó, giá của mỗi bộ đánh đề online 789bet thờ lên tới hàng chục triệu đồng nên không phải gia đình nào cũng có điều kiện có được một bộ đánh đề online 789bet thờ theo đúng cách vẽ truyền thống. Đây cũng là lý do số lượng đánh đề online 789bet thờ không còn nhiều.
“Đối với người vẽ cũng như học vẽ đánh đề online 789bet thờ luôn phải có những quy tắc riêng, đó là phải sống thanh sạch, không sát sinh... nên rất ít người theo nghề, nguy cơ bị mai một là khó tránh khỏi”, nghệ nhân anh Bàn Văn Sâm, người Dao Tiền, xã Quang Thành, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng chia sẻ.
Thực tế cho thấy, nhiều bức đánh đề online 789bet thờ của người Dao đã bị mục nát, hư hại nghiêm trọng. Nhiều bức đã bị bong tróc hết các lớp giấy lót, chỉ còn mặt đánh đề online 789bet và nhiều khả năng sẽ bị hỏng hoàn toàn. Hay như có bức đã bị ẩm mốc, mối mọt ăn rách gần hết. Thậm chí có bức chỉ còn lớp giấy lót, mặt đánh đề online 789bet bị nhàu nát, không còn nhìn được hình vẽ trên đánh đề online 789bet và màu sắc trên các bức đánh đề online 789bet bị phai nhạt, biến đổi khá nhiều.
Đáng lo ngại hơn, số lượng nghệ nhân vẽ được đánh đề online 789bet hiện nay cũng chỉ còn lại trên đầu ngón tay. Ngoài ra, nhiều gia đình đã mất hẳn tục thờ đánh đề online 789bet, mất dần bản sắc văn hoá độc đáo.
Nỗ lực để bảo tồn
Theo tìm hiểu, hiện nay người biết vẽ đánh đề online 789bet thờ trong đồng bào Dao tại các tỉnh mặc dù khá hiếm nhưng những việc làm thiết thực của họ để bảo tồn nét văn hóa truyền thống của dân tộc mình rất đáng trân trọng.
Có thể nhắc đến như nghệ nhân dân gian Lê Hải Thanh. Là người say mê học chữ Nôm Dao, vẽ đánh đề online 789bet thờ từ khi còn nhỏ, đến nay ông là một trong số ít người trong cộng đồng người Dao hiện nay biết vẽ đánh đề online 789bet thờ. Nhiều năm qua, người Dao ở nhiều nơi như Yên Bái, Hà Giang, Phú Thọ… đều tìm đến nhờ ông vẽ một bộ đánh đề online 789bet để đặt trang trọng trên bàn thờ tổ tiên.
Tâm huyết với việc lưu giữ, bảo tồn và duy trì những tư liệu, văn hóa tín ngưỡng của người Dao, ông Thanh vẫn luôn giữ tâm nguyện truyền đạt lại kiến thức, kinh nghiệm của mình cho thế hệ mai sau.
Với suy nghĩ đánh đề online 789bet thờ là một báu vật của người Dao, ai cũng phải có trách nhiệm gìn giữ và lưu truyền đến muôn đời sau để văn hóa Dao luôn trường tồn cùng thời gian, ông đã mở lớp truyền dạy cho những người muốn tìm hiểu và học hỏi môn nghệ thuật này.
Theo học ông Thanh gần 20 năm nay, anh Đặng Văn Chiển chia sẻ: “Học vẽ đánh đề online 789bet thờ khó nhất là phần hồn và để thể hiện đúng thần thái của từng bức đánh đề online 789bet, các vị thần là điều không đơn giản, phải có sự tập trung cao. Tôi sẽ cố gắng hết sức mình để có thể tạo ra những bức đánh đề online 789bet nhằm bảo tồn và lưu giữ cho thế hệ sau này”.
 |
|
Những bức đánh đề online 789bet mới trên chất liệu vải toan của nghệ nhân Bàn Văn Sâm. (Ảnh: TL). |
Nhắc đến vấn đề gìn giữ đánh đề online 789bet thờ của người Dao, nghệ nhân Bàn Văn Sâm đã chia sẻ những suy nghĩ của mình. Theo anh việc phục chế các bức đánh đề online 789bet đã hư hại là rất khó, bằng những kiến thức hiện đại đã học được, hiện anh đang giúp các thầy cúng vẽ đánh đề online 789bet thờ. Anh đã chọn chất liệu vẽ là vải toan để những bức đánh đề online 789bet có thể lưu giữ được lâu hơn.
“Vẽ đánh đề online 789bet thờ rất khó, không phải cứ vẽ đẹp là được!Vải toan rất bền nên đánh đề online 789bet có thể giữ được hơn 100 năm. Tôi cũng chọn mực acrylic để vẽ, mực này tốt và bền với thời gian hơn”, anh Sâm nói, đồng thời cho biết, trong 7 năm qua, anh luôn ý thức sưu tầm, chụp lại hình ảnh các bức đánh đề online 789bet cổ để làm tư liệu phục vụ cho việc vẽ đánh đề online 789bet của mình.
Anh Sâm cho biết thêm, trong điều kiện hiện nay, việc bảo quản những bức đánh đề online 789bet thờ hiện có của người Dao là điều rất quan trọng. Do đó, anh làm với mong muốn giữ gìn di sản vô giá của người Dao, vì để bảo quản một bức đánh đề online 789bet đúng cách đòi hỏi những điều kiện hết sức khắt khe.
“Cần có dự án thống kê, sưu tầm số lượng đánh đề online 789bet thờ hiện có để có phương án bảo tồn, bảo quản và phát huy giá trị của dòng đánh đề online 789bet đặc sắc này”, anh Sâm nêu ý kiến.
Ở Lào Cai, thời gian qua, chính quyền địa phương cùng cơ quan chức năng luôn dành sự quan tâm, tạo điều kiện tốt nhất để có thể hỗ trợ nghệ nhân mở lớp truyền dạy kỹ năng vẽ đánh đề online 789bet thờ nhằm tìm người kế cận, lưu giữ nghề truyền thống của dân tộc mình.
Nghệ nhân Chảo Sành Nhàn, thôn Pờ Si Ngài, xã Trung Chải, thị xã Sa Pa chia sẻ: “Mặc dù còn ít người theo học nhưng hi vọng rằng với sự quan tâm của chính quyền, thời gian tới sẽ có nhiều học viên quan tâm và theo học hơn nữa”.
Bên cạnh đó, các trưởng thôn, bản ở đây cũng thường xuyên tuyên truyền, vận động bà con giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, trong đó có nghề truyền thống vẽ đánh đề online 789bet thờ của người Dao.
Hải Giang
