Trong năm 2017, toàn tỉnh Nghệ An đã đưa được 13.810 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng. Thị trường lao động chủ yếu tập trung ở Đài Loan (Trung Quốc) với 4.820 người, Malaysia: 11.528 người, Hàn Quốc: 1.133 người, Nhật Bản: 3.112 người, các nước Trung Đông: 1.315 người…
Nhiều địa phương đã đưa được nhiều lao động sang làm việc ở nước ngoài như Nghi Lộc, Nam Đàn, Yên Thành, Quỳnh Lưu, Thanh Chương…
Nguồn thu ngoại tệ “khủng”
Ở thời điểm hiện tại, Nghệ An đang là tỉnh dẫn đầu cả nước về số lượng người đi XKLĐ với 61.518 lao động đang làm việc có thời hạn ở nước ngoài. Do số lượng lao động làm việc ở nước ngoài lớn nên nguồn thu nhập do XKLĐ chuyển về tỉnh ước đạt 255 triệu USD/năm.
Nguồn ngoại tệ “khủng” này đã có ý nghĩa rất lớn trong việc nâng cao đời sống của người dân, giảm nghèo bền vững, góp phần đổi thay bộ mặt nông thôn. Tại những xã có số lượng người đi XKLĐ đông, điều thấy rõ nhất là mức sống của người dân được nâng cao hơn một bước.
Cũng nhờ “đòn bẩy” từ hiệu quả của XKLĐ mà xã Sơn Thành thuộc huyện Yên Thành đã vận động xã hội hóa xây dựng nông thôn mới thành công đầu tiên của tỉnh.
Điều rất đặc biệt, bộ mặt nông thôn ở một số “làng xuất ngoại” thuộc xã Sơn Thành, Đô Thành, Diễn Tháp… nhờ nguồn thu ngoại tệ mà trở nên sầm uất chẳng khác nào “ngõ phố giữa quê”.
Theo Sở LĐ-TB&XH Nghệ An, hiệu quả rõ nét từ XKLĐ là do tỉnh đã có những chính sách phù hợp nên thu hút được nhiều đơn vị, doanh nghiệp tham gia tuyển chọn lao động đi làm việc ở nước ngoài, qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho lao động có cơ hội được lựa chọn thị trường phù hợp với mình.
Năm 2018, Nghệ An đặt mục tiêu phấn đấu đưa từ 12.500 đến 13.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài. Trong đó, nâng tỷ lệ lao động thuộc đối tượng chính sách đi làm việc ở nước ngoài lên 30% so với lao động chung toàn tỉnh; đưa tỷ lệ lao động có chuyên môn kỹ thuật đi XKLĐ lên 40%; giảm tỷ lệ lao động cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc xuống còn dưới 30% (so với năm 2017 là 44,5%).
![]() |
Số lượng người đi xuất khẩu lao động (XKLĐ) dẫn đầu cả nước, nguồn thu ngoại tệ “khủng” từ hoạt động này…đã khiến cho đời sống người dân vùng thôn quê thay da đổi thịt
Giảm tỷ lệ bỏ trốn khỏi nơi làm việc
Hiệu quả từ XKLĐ mang lại là rất lớn, không chỉ giải quyết việc làm cho một lượng lớn lao động mà quan trọng hơn là tạo ra nguồn thu lớn, góp phần làm đổi thay cuộc sống người dân, đổi thay bộ mặt nông thôn ở nhiều địa phương.
Tuy nhiên, một thực tế rất đáng lo ngại là tỷ lệ lao động Nghệ An tham gia XKLĐ rồi bỏ trốn khỏi nơi làm việc để đi ra làm ngoài là rất lớn. Theo khảo sát sơ bộ, tỷ lệ lao động Nghệ An hiện đang bỏ trốn khỏi nơi làm việc là hơn 40%.
Điều này đã gây những hệ quả xấu không chỉ cho thị trường lao động chung của cả nước, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chính lao động đó như việc bị trục xuất về nước trước thời hạn, lao động phải bồi thường phí hợp đồng hoặc những rủi ro phát sinh mà không được đền bù, hỗ trợ…
Thực tế hiện nay, tình trạng người dân tự ý hoặc thông qua môi giới để sang một số nước như Angola, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Canada, các nước Đông Âu… đi du lịch, thăm người thân, kết hôn giả… để làm việc nhưng không có hợp đồng lao động và cư trú bất hợp pháp bằng nhiều hình thức đang có chiều hướng tăng. Điều này đã gây thiệt hại nhiều mặt cho chính bản thân người lao động và gia đình họ.
Giám đốc Sở LĐ-TB&XH Nghệ An Nguyễn Bằng Toàn tỏ ra lo ngại: Thị trường Hàn Quốc có chế độ đãi ngộ tiền lương tốt đã đình chỉ tuyển dụng lao động tại 11 huyện thành, thị, xã trên địa bàn tỉnh Nghệ An theo chương trình EPS. Với thực tế như hiện nay, nguy cơ số huyện, xã bị đình chỉ có thể có chiều hướng tăng nếu không làm tốt công tác tuyên truyền để người lao động nhận thức được hệ lụy của việc phá vỡ hợp đồng khi đã làm việc ở nước ngoài. Cũng theo ông Toàn, không riêng gì Hàn Quốc, nếu lao động vẫn còn tư tưởng bỏ trốn, phá vỡ hợp đồng thì thị trường khác cũng sẽ rất khó khăn.
Có nhiều ý kiến cho rằng ngoài việc tuyên truyền rộng rãi, cụ thể từ xã đến xóm, đến tận hộ gia đình để nâng cao nhận thức cho người lao động, cần có chế tài cụ thể đối với từng gia đình có lao động phá vỡ hợp đồng.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Minh Thông khẳng định: Tỉnh luôn quan tâm tới công tác XKLĐ và tạo điều kiện tốt nhất cho người lao động được làm việc ở nước ngoài. Đặc biệt là về cơ chế chính sách, vốn vay đối với lao động hộ nghèo, gia đình chính sách… Do đó, các đơn vị, doanh nghiệp hoạt động XKLĐ ngoài việc tiếp tục khai thác thị trường lao động truyền thống, cần phát triển, mở rộng thêm nhiều thị trường mới tiềm năng.
Theo ông Thông, để đảm bảo tối đa quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động làm việc ở nước ngoài, các ngành chức năng cần tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động tuyển dụng lao động đi làm việc ở nước ngoài trên địa bàn. Thường xuyên theo dõi để phát hiện, ngăn ngừa, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực XKLĐ.
Thanh Hải